انسان سالم،  محور توسعه پایدار است. هیچ جامعه‌ای بدون انسان سالم به رشد،  ترقی و توسعه دست نخواهد یافت. چند سالی است که شعار «تأمین سلامت» نقل محافل بهداشتی است و با آب و تاب فراوان در همایش‌ها و کنفرانس‌ها بیان می‌شود،  اما چیزی که در سطح شهرها می‌بینیم با شعارها فاصله‌ دارد.  با وجود تمام کارهایی که در زمینه بهداشت در شهر بندرعباس انجام شده است،  این شهر هنوز با مشکلات فراوانی در این زمینه دست و پنجه نرم می‌کند.  برای مشاهده واقعیت‌ها کافی است سری به چند خیابان یا یکی از بازارهای متعدد شهر بزنید؛ تنها عاملی که محلی از اعراب ندارد،  بهداشت است.

بازار روز بندرعباس آینه تمام‌نمایی از حراج سلامت است. از ابتدا که وارد بازار می‌شوید،  خانم‌های دست‌فروشی را می‌بینید که انواع نان‌های چیده شده روی صندوق‌ها و کارتن‌های میوه را به شما عرضه کنند. کمی جلوتر بساط متنوع‌تری برپاست؛  انواع قوطی‌های کمپوت،  کنسرو و رب‌گوجه‌فرنگی خودنمایی می‌کنند که در هوای گرم و آفتابی همه شکل و خاصیت خود را از دست می‌دهند. نکته مهم و جالب اینکه در این بساط‌ها مواد لبنی هم عرضه می‌شوند،  خصوصا پنیر که به‌دلیل زیر قیمت بازار بودن مشتریان زیادی دارد.

از این بساط رنگارنگ که بگذریم،  خرما فروشان نبش دوم بازار هم حکایتی دارند.  آنها سال‌های سال است که اینجا اتراق کرده‌اند و کسی هم کاری به کارشان ندارد؛ انواع خرما را بدون پوشش عرضه می‌کنند و انواع مگس،  زنبور و حشرات دیگر روی سینی‌ها،  مهمانی شیرینی برای خود برپا کرده‌اند. این خرماهای آلوده با دست‌های بدون دستکش عرضه می‌شوند. فروشندگان با یک دست صیفی می‌فروشند و با دست دیگر خرما.

همراه ما  تا وسط بازار روز پشت مسجد امام (ره) بیایید. اینجا برای خود حکایتی دارد. این فضای کوچک برای خود بازاری است جدا. به قول معروف از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در این محل پیدا می‌شود. عرضه ماهی بدون یخچال آن هم در هوای بسیار گرم بندرعباس فراوان دیده می‌شود؛ نیز ماهی‌هایی که روی یک تکه کارتن قطعه‌قطعه و بدون شست‌وشو تحویل مشتریان می‌شوند.

اگر تمایلی به خرید ماهی هم نداشته باشید،  بوی بسیار مشمئز‌کننده‌ای که از امعاء و احشای ماهی به مشام می‌رسد،  گذر از این قسمت را برای شما غیرقابل تحمل می‌کند. ظاهراً تدارک خوراک ماهی به پیاز،  گوجه،  ماست و روغن محلی (در ظروف نوشابه‌های چند بار مصرف شده) نیاز دارد و همه اینها در بساط خانم‌های این بازار برای عرضه به خریداران آماده است.

حالا از بازار بیرون می‌آییم و سری به محلات بندرعباس می‌زنیم. ابتدای شب به هر محله‌ای که پا بگذارید،  کنار هر تیر چراغ برق یا سر نبش هر کوچه‌ای بساط گرم فلافل و سمبوسه و به تازگی هم باقالی برپاست.  علاوه بر این تماشای ماهی‌های روی گاری یا داخل فرغون در محلات، شما را با یکی دیگر از مصادیق بارز به خطر افتادن سلامت افراد جامعه آشنا می‌کند. فروشندگان این خوراکی‌ها بدون هیچ‌گونه ترسی از مأموران بهداشت یا... این ماهی‌ها را روانه سفره مردم می‌کنند.

اما در مرکز هرمزگان و در محله‌های قدیمی‌ چیزهای دیگری هم دیده می‌شوند؛ ازجمله دام‌های سرگردان. این دام‌ها، بیشتر از زباله‌های مختلف تغذیه می‌کنند و بعد از ذبح این دام‌ها،گوشت آلوده‌شان روانه قصابی‌ها می‌شود. شاید هم مهری روی ران آنها خورده باشد.

حکایت‌« خور» های سطح شهر بندرعباس از آن دست حکایت‌هایی است که از مثنوی هفتاد من بیشتر شده است. با وجود اینکه بارها و بارها رسیدگی به این خورها و ساماندهی آنها از تریبون‌های مختلف، حتی تریبون نماز جمعه هم اعلام شده است،  هنوز اقدامی برای ساماندهی آنها صورت نگرفته است و به‌عنوان مهم‌ترین منبع آلودگی درون شهر،  سلامت مردم را تهدید می‌کنند.

بگذریم از سوپرمارکت‌هایی که گالن‌های آب معدنی آنها قسمتی از سطح پیاده‌روها را می‌پوشاند و در عین حال در معرض نور مستقیم آفتاب قرار دارند‌ یا یخچال‌های حاوی مواد غذایی که برای جلب توجه مشتری پشت شیشه مغازه‌ها جا خوش کرده‌اند و در نور شدید و گرم خورشید، خود و مواد غذایی داخل آنها حمام آفتاب می‌گیرند.

در این باره رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی هرمزگان،  مقوله بهداشت شهر بندرعباس را مربوط به امروز و دیروز نمی‌داند،  بلکه از نظر او این موضوع سابقه طولانی دارد. به گفته دکتر شکری،  فقط دانشگاه علوم پزشکی مسئول رسیدگی به کمبود‌های بهداشتی و رفع بنیادی آنها نیست،  بلکه بسیاری از ادارات،  نهادها و سازمان‌ها در خط مقدم این مشکل هستند.

دکتر شکری می‌گوید: «آنچه امروز به‌عنوان انتقاد از وضعیت بهداشت شهر بندرعباس از تریبون‌های عمومی مطرح می‌شود،  تمرکز جدی بر وضعیت نامناسب بهداشت و حوزه‌های شهری و متعاقب آن افزایش حیوانات موذی است که دانشگاه علوم پزشکی نیز  با منتقدان، هم صداست.»

رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان رسیدگی به وضعیت « خور» ‌ها،  جمع‌آوری به موقع زباله‌ها و نظافت عمومی شهر را از جمله نکات کلیدی می‌داند که غفلت از آن می‌تواند عواقب ناگواری را متوجه سلامت عمومی مردم کند.

فرماندار بندرعباس نیز معتقد است که بندرعباس مشکلات بهداشتی فراوانی دارد. از نظر او سلامت و بهداشت مردم باید در اولویت کاری مسئولان باشد و کمیته‌های تخصصی هم باید برای رفع مشکلات بهداشتی مردم تشکیل شود.

عباس امینی‌زاده می‌گوید که تمام دستگاه‌های اجرایی شهرستان موظف هستند با تمام امکانات خود برای رفع مشکلات بهداشتی شهر با مرکز بهداشت همکاری کنند. وی از آغاز کار آموزش کارکنان واحدهای صنفی که مستقیماً با مواد غذایی سروکار دارند هم خبر داد و اعلام کرد که طرح جامع بهداشتی شهرستان بندرعباس در حال تدوین است که براساس آن توجه به آموزش،  رسیدگی به شکایات مردم و برخورد قانونی با متخلفان اجرا خواهد شد.

شهردار بندرعباس البته درباره ساماندهی

« خور»ها گفته است که دیوارکشی، رنگ‌آمیزی و جمع‌آوری زباله‌ها از سطح « خور»های بندرعباس انجام شده است و برای ساماندهی کامل آنها،  شرکت آب و فاضلاب استان باید به تعهدات خود در راستای ایجاد شبکه فاضلاب عمل کند. شریف شریفی‌نژاد وجود محلات مختلف شهر بندرعباس مانند محله چاهستانی‌ها،  دوراهی ایسینی تا شمال بهشت زهرا(س)،  کوی ملت،  بخشی از محله600  دستگاه،  زمین‌های غرب نیروی دریایی و شهرک نبوت  را از جمله عواملی می‌داند که سلامت شهروندان را به خطر می‌اندازد چون شبکه فاصلاب ندارند. به‌نظر او ، تاخیر و تعلل شرکت آب و فاضلاب در اجرای وظایف و تعهدات خود در ایجاد شبکه فاضلاب شهری باعث رهاسازی فاضلاب این محلات به درون جوی‌ها،  کانال‌ها و معابر عمومی می‌شود.

 وی تخلیه پسماند تصفیه‌خانه شرکت آب و فاضلاب در شمال دوراهی ایسینی و رهاسازی آن در خور گورسوزان را از عوامل تاثیر‌گذار در افزایش گل و لای این خور و آلودگی زیست‌محیطی می‌داند و می‌گوید که ما هیچ‌گاه از انجام کار، شانه خالی نکرده‌ایم.

بندرعباس به دلیل موقعیتی که دارد، بیش از آنکه  مرکز یک استان باشد،‌ یکی از شریان‌های اقتصادی کشور است و به این دلیل  نه تنها باید از نظر منظر شهری مورد توجه قرار گیرد،  بلکه باید دیگر مشکلات پیش روی این شهر رفع شود تا بتوان شهری ایده‌آل و در شأن مردم این استان و کشور داشت.