کبد چرب؛ بیماری پنهان قرن 21


سلامت نیوز :زندگی ماشینی امروز و غرق شدن آدم‌ها در مشغله‌های روزمره باعث شده تا سبک زندگی آنها به مرور زمان تغییر کند؛ مصرف غذاهای چرب و آماده، کم‌تحرکی و به دنبال آن اضافه‌وزن بیماری‌های مختلفی را همراه می‌آورد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق کبد چرب یکی از ناراحتی‌های شایعی است که متاسفانه بسیاری از افراد جامعه را درگیر کرده و روند آن با توجه به افزایش چاقی و رژیم‌های غذایی نامناسب رو به افزایش است و باید بدانید که درمان دارویی قطعی نیز برای آن وجود ندارد اما چطور می‌توان از پیشرفت این بیماری شایع جلوگیری کرد؟ دکتر محمدرضا قدیری فوق‌تخصص گوارش و کبد شما را با این بیماری بیشتر آشنا می‌کند.

کبد چرب چگونه در بدن ایجاد می‌شود؟
کبد چرب به‌عنوان یکی از معضلات و بیماری‌های قرن 21 به شمار می‌آید که در اثر رسوب و تجمع بیش از حد چربی در بافت کبد ایجاد می‌شود، در نتیجه، اختلالاتی در فعالیت طبیعی کبد به وجود می‌آورد که باعث نارسایی کبدی و عوارض دیگری می‌شود. کبد چرب به دنبال کم‌تحرکی، افزایش وزن و استفاده از غذاهای پرکالری و کم‌فیبر ایجاد می‌شود. از آنجایی که روش تغذیه مردم به سوی سبک‌های غربی مانند غذاهای آماده با سس فراوان کشیده شده و البته داشتن حداقل فعالیت‌های فیزیکی و اضافه‌وزن، متاسفانه شیوع این بیماری در حال افزایش است.

در حال حاضر 30 تا 40‌درصد بیمارانی که به متخصصان مراجعه می‌کنند به نحوی کبد چرب در آنها دیده می‌شود. درگیری کبدی از جمله مضرات مصرف مواد غذایی نامناسب و عدم فعالیت فیزیکی با گسترش زندگی ماشینی امروز است و با وزن بیمار ارتباط مستقیم دارد.

کبد چرب چه عوارضی به دنبال دارد؟
باید بدانید کبد فردی که به این عارضه مبتلا می‌شود در برابر رسوب چربی از خود واکنش نشان می‌دهد که در درازمدت سبب آسیب کبد می‌شود. ابتلا به هپاتیت یکی از عوارض ناشی از پیشرفت کبد چرب است که در نهایت به سیروز کبدی تبدیل می‌شود. هپاتیت ناشی از چربی می‌تواند سبب تخریب سلول‌های کبد شود و عوارض جدی را برای بیمار به دنبال خواهد داشت.

درمان این بیماری چیست؟
اگر کبد چرب در مراحل اولیه تشخیص داده شود، قابل پیشگیری و درمان است. کاهش وزن، فعالیت فیزیکی و ورزش، استفاده از رژیم غذایی مناسب و عدم استفاده از غذاهای چرب و پرکالری از روش‌هایی هستند که در جلوگیری از پیشرفت این بیماری کمک می‌کنند.

 از آنجایی که این بیماری در مراحل اولیه قابل برگشت است بنابراین داشتن الگوی غذایی سالم، ورزش و رسیدن به وزنی متعادل و به طور کلی تغییر شیوه زندگی را پیشنهاد می‌کنیم. توجه داشته باشید اگر کبد چرب به سیروز تبدیل شود بافت کبد تخریب می‌شود. در این صورت کار درمان هم سخت‌تر انجام می‌شود.

علایم کبد چرب در مراحل اولیه شامل چه مواردی است؟
بیماری‌های کبدی مانند هپاتیت و کبد چرب در مراحل اولیه هیچ نشانه‌ای برای تشخیص ندارند. بنابراین، بیماران از شرایط خود بی‌اطلاع هستند تا وقتی که پس از گذشت زمان و
وخیم شدن وضعیت کبد تاثیرات منفی بر عملکرد آن مشخص می‌شود.

 وقتی کبد چرب منجر به هپاتیت می‌شود کبد متورم می‌شود و بیمار در ناحیه فوقانی و راست شکم احساس فشار و سنگینی می‌کند، به‌خصوص این علایم در مواردی که کبد چرب سریع ایجاد شده بیشتر بروز می‌کند. کبد چرب ارتباط مستقیمی با فعالیت بدن، وضعیت متابولیسم و افزایش چربی خون دارد و تمامی این موارد زنگ خطرهایی هستند که فرد را از وضعیت کبد چرب‌شان باخبر می‌کند.

آیا آزمایش هایی برای شناسایی کبد چرب وجود دارد؟
توصیه می‌کنیم برای تشخیص کبد چرب بیمارانی که بیماری‌های زمینه‌ای و متابولیک مانند دیابت، چربی خون و اضافه‌وزن دارند، یک بررسی کامل آزمایشگاهی کبدی صورت گیرد و از طرفی سونوگرافی از کبد هم انجام شود. بهترین راه برای تشخیص، سونوگرافی است که در آن تجمع چربی کبد به خوبی نشان داده می‌شود.

در بعضی موارد برای اثبات تشخیص شاید لازم باشد نمونه‌برداری از کبد انجام گیرد و مطالعه میکروسکوپی روی بافت کبد صورت گیرد.

چه دارویی برای درمان کبد چرب تجویز می‌شود؟
متاسفانه بیماری کبد چرب هیچ درمان دارویی قطعی ندارد اما برای بهبود این ناراحتی می‌توان اختلالات زمینه‌ساز را کنترل کرد. ورزش روزانه، کاهش وزن و عدم استفاده از غذاهای چرب و پرکالری و مصرف مرتب میوه و سبزیجات تنها راه‌حل‌های اصلی برای درمان کبد چرب هستند که اثرات مفیدی روی آن می‌گذارند.

ویتامین‌های حاوی آنتی‌اکسیدان مانند ویتامین‌ ای می‌تواند مانند داروی کمکی برای کبد چرب عمل کند ولی نمی‌توان آن را به‌عنوان دارویی که این بیماری را از بین می‌برد تلقی کرد.

چه توصیه‌هایی برای بیماران دارید؟
افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند باید زیر نظر پزشکان متخصص سیر بیماری را محدود و کنترل کنند. توصیه می‌کنیم بیماران و حتی کسانی که می‌خواهند به این ناراحتی دچار نشوند، رژیم غذایی سالم را انتخاب کنند. برای مثال، مقدار بیشتری آب و مایعات بنوشند و میزان قابل توجهی از مواد غذایی پرفیبر مانند سبزیجات و میوه را در برنامه غذایی‌شان قرار دهند. به علاوه افراد می‌توانند با کاهش چربی‌های مصرفی مخصوصا چربی‌های اشباع‌شده و جایگزینی آنها با چربی‌های غیراشباع مانند روغن‌های گیاهی سلامتی خود را حفظ کنند.

 همان‌طور که گفتیم اضافه‌وزن یکی از مواردی است که نقش مهمی در وضعیت کبد چرب دارد، به همین دلیل، بیماران باید انجام حرکات ورزشی و فعالیت‌های فیزیکی را در برنامه روزانه خود قرار دهند تا با کاهش وزن روند بیماری را بهبود ببخشند.

کسانی که به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت مبتلا هستند باید با مراجعه به پزشک متخصص تحت معاینه و آزمایش‌های کامل قرار گیرند چراکه کنترل دیابت و چربی خون در بیماران مبتلا به کبد چرب نقش کمک‌کننده‌ای در بهبود این بیماری دارد.

توجه داشته باشید که این بیماران می‌توانند با انتخاب رژیم‌های غذایی سالم، ورزش و کاهش وزن، تغییر رویه زندگی و کنترل بیماری زمینه‌ای خود به درمان کبد چرب کمک کنند.